ท่อน้ำนมอุดตัน ถือเป็นปัญหาที่สร้างความกังวลให้กับคุณแม่มาก ทั้งกังวลว่าน้ำนมจะพอให้ลูกหรือไม่? ลูกจะได้สารอาหารครบถ้วนหรือเปล่า? นอกจากนี้อาจทำให้คุณแม่ที่กำลังให้นมบุตรมีอาการปวดคัดบริเวณเต้านมได้ ในบทความนี้เราจึงได้นำ สาเหตุของท่อน้ำนมอุดตัน มาฝากคุณแม่ที่กำลังประสบปัญหาได้ทราบ และหาวิธีแก้ให้ตรงจุดต่อไปกันค่ะ
ท่อน้ำนมอุดตัน
ท่อน้ำนมอุดตัน คือ ภาวะที่ท่อน้ำนมส่วนใดส่วนหนึ่งของเต้านมถูกอุดกั้น ทำให้ไม่สามารถระบายน้ำนมออกมาได้ตามปกติ ส่งผลให้บริเวณนั้นมีลักษณะเป็นก้อนไตแข็งขึ้นมา เมื่อกดลงไปมักมีอาการปวด รวมถึงมีอาการบวมแดงเฉพาะจุดร่วมด้วย ในคุณแม่บางท่านอาจพบจุดขาว ๆ ที่หัวนม (White Dot) ภาวะนี้หากไม่ได้รับการแก้ไขอย่างรวดเร็ว ก็จะส่งผลทำให้มีการติดเชื้อและอักเสบตามมาได้
สาเหตุของท่อน้ำนมอุดตัน
- คุณแม่ให้ลูกดูดนมหรือปั๊มนมไม่เกลี้ยงเต้า
อาจเกิดจากการที่คุณแม่รีบเปลี่ยนเต้านมให้ลูกทั้ง ๆ ที่น้ำนมข้างนั้นยังไม่เกลี้ยงหรือรีบปั๊มน้ำนมเกินไป ส่งผลทำให้น้ำนมค้างอยู่ในท่อน้ำนม
- ระบายน้ำนมออกน้อยกว่าปริมาณที่ผลิตได้
ในบางกรณี คุณแม่อาจผลิตน้ำนมได้มากกว่าความต้องการของลูก และไม่ได้ทำการปั๊มนมเพิ่มเพื่อระบายนมส่วนเกินนั้นออกไป
- ชุดชั้นในไม่พอดีตัว
คุณแม่บางท่านอาจใส่ชุดชั้นในที่มีขนาดไม่พอดีตัว เพราะในช่วงให้นมบุตร ขนาดของเต้านมมักมีการเปลี่ยนแปลง หากคุณแม่เลือกใส่ชุดชั้นในที่เล็ก รัดแน่น อาจทำให้เกิดแรงกดทับที่เต้านมได้ และหากใส่ชุดชั้นในที่หลวมเกินไป ก็จะทำเต้านมหย่อนทับท่อน้ำนมได้เช่นกัน
- รับประทานอาหารที่มีความมันมาก
อาหารที่มีส่วนประกอบของไขมันมาก เช่น ของทอด เค้ก น้ำหวาน อาจส่งผลให้น้ำนมคุณแม่มีความข้นมากเกินไป
- ภาวะเครียด
เมื่อคุณแม่มีภาวะเครียด ร่างกายลดการหลั่งฮอร์โมนออกซิโทซิน (Oxytocin) ส่งผลกระทบต่อการผลิตน้ำนม และทำให้น้ำนมลดน้อยลง
วิธีแก้ปัญหาท่อนมอุดตัน
วิธีการแก้ปัญหาท่อน้ำนมอุดตัน คือ การสังเกตตัวเองว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้เกิดท่อน้ำนมอุดตัน เพื่อที่จะได้แก้ปัญหาได้อย่างตรงจุด
- หากคุณแม่สังเกตเห็นแล้วว่า ปัญหาเกิดจากการที่คุณแม่ระบายน้ำนมออกไม่หมด แนะนำให้ปั๊มน้ำนม และให้ลูกเข้าเต้าอย่างสม่ำเสมอเพื่อระบายน้ำนมให้เกลี้ยงเต้า
- หลังจากที่คุณแม่เอาลูกเข้าเต้าแล้ว แต่น้ำนมยังไม่เกลี้ยงเต้า แนะนำให้คุณแม่ทำการระบายน้ำนมออกให้เกลี้ยงเต้าเสมอ ด้วยวิธีการปั๊มน้ำนมด้วยมือ หรือเครื่องปั๊มอัตโนมัติก็ได้เช่นกัน
- ในระหว่างการปั๊มน้ำนม หรือพาลูกเข้าเต้า คุณแม่สามารถนวดเต้านมเบา ๆ เพื่อเป็นการกระตุ้น และช่วยให้น้ำนมระบายได้ง่ายยิ่งขึ้น
- การจัดท่าลูกขณะเข้าเต้าให้ถูกต้อง จะทำลูกรักดูดนมได้ถนัดและแรงขึ้น ช่วยให้ระบายน้ำนมได้สะดวกมากขึ้น
- เลือกชุดชั้นในที่พอดีตัว เพื่อป้องกันเต้านมหย่อน และเกิดการกดทับบริเวณท่อน้ำนม
- ทานอาหารมีประโยชน์ ที่มีคุณสมบัติช่วยกระตุ้นน้ำนม เช่น หัวปลี ขิง ใบกะเพรา มะละกอสุก เป็นต้น
- ดื่มน้ำสะอาด 8-10 แก้ว เพื่อชดเชยการสูญเสียน้ำในร่างกาย และช่วยให้น้ำนมไหลได้ดีขึ้น
- ลดสาเหตุที่ทำให้เกิดความเครียด และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
ข้อควรระวัง
- ควรสังเกตอาการท่อน้ำนมอุดตันอยู่เสมอ หากมีอาการนานเกิน 24 ชั่วโมง ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้ เพราะอาจก่อให้เกิดภาวะเต้านมอักเสบได้
- ไม่ควรบีบเค้นเต้านมที่มีปัญหาแรงเกินไป เพราะอาจทำให้มีอาการอักเสบ การนวดเบา ๆ หลังจากประคบเต้านมด้วยน้ำอุ่นจะช่วยให้การระบายน้ำนมได้ดีขึ้น
- ไม่ควรทำการเจาะเต้านมที่มีอาการท่อน้ำนมอุดตันด้วยตัวเอง นอกจากจะทำให้มีอาการอักเสบแล้ว ยังอาจลุกลามเป็นการติดเชื้อได้อีกด้วย
หากคุณแม่ทำการแก้ปัญหาด้วยตัวเองตามคำแนะนำข้างต้นแล้ว แต่อาการท่อน้ำนมอุดตันยังไม่ทุเลาลงไป และมีอาการรุนแรงมากกว่าเดิม แนะนำให้คุณแม่ไปพบแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ เพื่อเข้ารับคำแนะนำและทำการรักษาต่อไป และหากพบว่ามีอาการอักเสบและติดเชื้อ ไม่ควรชะล่าใจ ต้องรีบไปพบแพทย์ทันที
บทความที่คุณอาจสนใจ
วิธีแก้ปัญหาท่อน้ำนมอุดตัน ของคุณแม่ช่วงให้นม
เมนูกระตุ้นน้ำนม ที่คุณแม่หลังคลอด ไม่ควรพลาด
อาหารในนมแม่ และประโยชน์ของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
อ้างอิง
